Zdrowie + Profilaktyka

Opuchnięte oczy, podkrążone oczy, zaczerwienione i piekące oczy

Wszystko, co warto wiedzieć o możliwych przyczynach oraz metodach zapobiegania

14 września 2022

Zdarzają Ci się opuchnięte, podkrążone, zaczerwienione lub piekące oczy? Te nieprzyjemne objawy mogą mieć wiele przyczyn. LEPSZY WZROK wyjaśnia: Co powoduje opuchnięte, podkrążone, zaczerwienione i piekące oczy oraz jak zapobiegać tym dolegliwościom.

Za mało snu, niewłaściwe okulary, alergie, infekcje oczu albo za dużo czasu spędzanego przed monitorem komputera... Wiele czynników może podrażniać nasze wrażliwe oczy. Nie dziwi zatem fakt, że dolegliwości takie jak opuchnięte, podkrążone, zaczerwienione lub piekące oczy są dość powszechne. Istnieją jednak skuteczne sposoby zapobiegania tym objawom. Poniżej zdradzimy szczegóły.

Opuchnięte oczy

Opuchnięte oczy
  • Objawy opuchniętych oczu:

    Oczy i powieki wydają się zgrubiałe i spuchnięte. Czasem towarzyszy temu zaczerwienienie i drażliwość przy ucisku. Nierzadko pacjent odczuwa swędzenie, łzawienie i pieczenie oczu. Stan ten zazwyczaj dotyka obojga oczu – dolegliwości jednego oka należą do rzadkości.

  • Przyczyny opuchniętych oczu:

    Najczęstsze oznaki opuchniętych oczu są powszechnie znane. Wystarczy spojrzeć rano w lustro, aby przypomnieć sobie o poprzedni dzień. Za mało snu, duszne powietrze, a nawet zbyt obfite łzy na komedii romantycznej stanowią obciążenie dla naszych oczu, co przejawia się ich puchnięciem. Wynik to z faktu, że skóra w okolicy oczu jest znacznie cieńsza niż w pozostałych partiach twarzy. Przez to wszelkie oznaki zmęczenia i przeciążenia są znacznie bardziej widoczne wokół oczu. Opuchnięte oczy mogą także być efektem procesu starzenia albo wielu innych przyczyn, na przykład:

    • Gdy kolacja była bardzo słona lub zawierała dużo białka, następnego ranka można obudzić się z opuchniętymi oczami. Sprzyja temu zwłaszcza spanie przez długi czas w pozycji poziomej, przez co przepływ limfy w okolicy oczu jest utrudniony. Limfa gromadzi się nocą, co skutkuję obrzękiem.
    • Alergie (zazwyczaj na pyłek, kurz albo sierść) oraz nietolerancja niektórych leków lub produktów spożywczych mogą także przejawiać się opuchniętymi oczami.
    • Atopowe zapalenie skóry (AZS) może prowadzić do opuchniętych, bolesnych i/lub suchych oczu.
    • Ponadto niektóre infekcje oka mogą powodować puchnięcie oka, np. zapalenie spojówek i jęczmień.
    • Problemy z oczami mogą także wskazywać na inne choroby. Przykładowo opuchnięte oczy towarzyszą chorobom nerek i serca, niedoczynności tarczycy oraz nadciśnieniu. Oczy często puchną, gdy jesteśmy przeziębieni, zwłaszcza gdy przeziębienie dotyka także zatok.
    • Odwodnienie także prowadzi do puchnięcia oczu.
    • Suche oczy, np. z powodu zbyt długiego noszenia soczewek kontaktowych, kontaktu z gorącym powietrzem albo wielogodzinnej pracy przed monitorem także mogą prowadzić do puchnięcia.
    • Niektóre leki dwysuszają oczy, przez co sprzyjają puchnięciu.
    • Czynniki zewnętrzne, np. uderzenie w okolicy oka, może spowodować puchnięcie oczu.
    • W czasie menstruacji, gdy produkowany jest estrogen, wiele kobiet zauważa odkładanie wody w okolicy powiek.
  • Jak pozbyć się opuchniętych oczu:

    W zależności od przyczyny, istnieje wiele sposobów walki z opuchniętymi oczami. Jeżeli objawy nie przechodzą samoistnie, warto skonsultować się z lekarzem, aby określić ich przyczynę. To samo dotyczy nawracających oznak albo nagłego pojawiania się objawów, które nie znikają w krótkim czasie.

    Istnieje kilka prostych, sprawdzonych, domowych sposobów, które przynoszą ulgę opuchniętym oczom. Doskonałym sposobem na opuchliznę (nie tyko oczu) jest zimno. Na opuchniętych powiekach można umieścić zimne torebki z herbatą (zielona herbata redukuje opuchliznę) albo zastosować chłodzącą maseczkę z ogórka.

    Uwaga: U niektórych osób występuje reakcja alergiczna na smakową czarną herbatę. W przypadku objawów alergii należy niezwłocznie zdjąć torebki z herbatą z powiek. Oto alternatywa: włóż dwie łyżeczki do zamrażalnika na pięć minut. Następnie umieść łyżeczki na opuchniętych oczach (wypukłą stroną na zewnątrz). Chłód nie tylko przyniesie przyjemną ulgę, ale też zredukuje opuchliznę. Uwaga: Nie zostawiaj łyżeczek zbyt długo w zamrażarce, aby nie były zbyt zimne. Ich temperatura na powiekach nie może być nieprzyjemna. Jeśli poczujesz dyskomfort, natychmiast zdejmij łyżeczki z powiek. Odczekaj chwilę, aby metal nieco się ogrzał.
    Jeśli często zdarzają Ci się opuchnięte oczy, warto stosować chłodzącą maskę na oczy (dostępną w aptekach i drogeriach). Wypełniona żelem maska przyjemnie chłodzi, łagodzi i odświeża wrażliwą okolicę oczu. Jeśli opuchlizna jest wynikiem suchości oczu, specjalne krople mogą ustabilizować film łzowy i zadbać o nawilżenie oka. Pozwoli to zredukować podrażnienie. Jeśli zaś to alergia powoduje opuchliznę, leki antyhistaminowe (dostępne w aptekach) zapewnią szybką ulgę nasilonych objawów. Specjalne leki antyalergiczne łagodzą lub zapobiegają reakcji alergicznej. Sposobem zwalczenia alergii jest także odczulanie (immunoterapia swoista). Podczas odczulania alergen jest wielokrotnie podawany w bardzo rozcieńczonej formie. Proces ten jest powtarzany przez okres od 6 miesięcy do trzech lat. Dzięki temu organizm stopniowo akceptuje alergen, a w najlepszym przypadku całkowicie rezygnuje z obronnej reakcji alergicznej. Jeżeli źródłem opuchlizny oczu jest nadciśnienie lub choroba nerek, lekarz będzie w stanie zaproponować właściwe leczenie.

    Gdy przyczyną jest natomiast atopowe zapalenie skóry z nasilonymi objawami, lekarz zazwyczaj przepisuje krem z kortyzonem. Nie wszystkie kremy i maści są odpowiedni do wszystkich części ciała. Zawsze należy konsultować się z lekarzem przed zastosowaniem środka na wrażliwą skórę dookoła oczu.
    Infekcja oka także może prowadzić do opuchlizny. W zależności od rodzaju infekcji istnieje wiele sposobów walki z opuchniętymi oczami.

    Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o powszechnych infekcjach oczu oraz metodach ich leczenia i zapobiegania.

  • Profilaktyka opuchniętych oczu:

    Ponieważ wiele czynników może powodować opuchliznę oczu, istnieje wiele metod zapobiegania Należy unikać powszechnych przyczyn, takich jak spożywanie alkoholu i potraw z dużą zawartością soli lub białka. Ponadto poniższe wskazówki pomogą uniknąć opuchniętych oczu:

    • Wysypiaj się i zachowuj regularny rytm snu. Większość ludzi potrzebuje siedmiu godzin snu.
    • Sypialnia nie powinna być zbyt nagrzana, ponieważ ciepło podrażnia oczy. Każdy ma inne preferencje, ale zazwyczaj optymalna temperatura to 16-20 stopni.
    • Ponieważ duszne powietrze podrażnia oczy, należy regularnie wietrzyć pomieszczenia, aby uniknąć suchych i opuchniętych oczu.
    • Odwodnienie także może prowadzić do puchnięcia oczu. Należy zatem odpowiednio się nawadniać, najlepiej nawet dwoma litrami wody dziennie. Ograniczenie spożycia cukru także może pomóc w walce z opuchniętymi oczami.
    • Wiele alergii prowadzi do opuchniętych i podkrążonych oczu.
    • Spożywanie nadmiernej ilości cukru lub alkoholu oraz stosowanie kosmetyków z substancjami zapachowymi i konserwantami także sprzyja podrażnieniom. Atopowe zapalenie skóry także może być przyczyną opuchniętych oczu. Osoby cierpiące na AZS powinny zatem dbać o zdrowy styl życia oraz unikanie szkodliwych produktów kosmetycznych.
    • Jeśli przyczyną opuchlizny jest infekcja oka, istnieje wiele metod zapobiegawczych w zależności od rodzaju infekcji.

Podkrążone oczy

Podkrążone oczy
  • Objawy podkrążonych oczu:

    Skóra pod oczami nabiera ciemniejszego koloru. W zależności od nasilenia dolegliwości, pacjent sprawia wrażenie zmęczonego lub chorego. Okolica oczu ma brązowy, niebieski, szary lub niebiesko-fioletowy odcień. Przyczyny podkrążonych oczy są zazwyczaj niegroźne i nie należy ich mylić z podbitym okiem (zmianą koloru spowodowaną uderzeniem).

  • Przyczyny podkrążonych oczu:

    W większości przypadków podkrążone oczy to jedynie przejściowy defekt kosmetyczny. Wyróżniamy dwie główne przyczyny:

    1. Nadmierna pigmentacja skóry (hiperpigmentacja)

    Odcień skóry jest regulowany m.in. melaniną. Ta znajdująca się w komórkach substancja decyduje o kolorze naszej skóry. Im więcej melaniny, tym ciemniejszy ton. Jeśli w okolicy oczu skoncentruje się większa ilość melaniny, pod oczami pojawią się niebieskie lub niebieskawo-szare cienie. Medycyna nazywa to zjawisko hiperpigmentacją lub melasmą. Podkrążone oczy wynikające z hiperpigmentacji mogą być dziedziczne. Oto pozostałe przyczyny:

    • Infekcje, choroby i wysypki (AZS, alergie kontaktowe)
    • Częsty kontakt z promieniowaniem UV
    • Narkotyki i niektóre leki

    2. Przezroczyste naczynia krwionośne

    Drugą powszechną przyczyną podkrążonych oczu są przezroczyste naczynia krwionośne. Skóra pod oczami jest wyjątkowo cienka, a warstwa tłuszczowa u niektórych osób jest tak cienka, że naczynia krwionośne są widoczne przez skórę. Przez to skóra pod oczami wydaje się ciemniejsza, a jej odcień jest brązowawy. Im mniej tlenu dociera do naczyń krwionośnych tym bardziej będą widoczne pod skórą. Wynika to z faktu że słabo natleniona krew jest ciemniejsza. Inne czynniki powodujące podkrążone oczy, powiązane z przezroczystymi naczyniami krwionośnymi, to:

    • Choroby nerek i tarczycy
    • Zanieczyszczenia (powietrza i wody, spaliny)
    • Odwodnienie
    • Zła dieta, niedobór żelaza
    • Narkotyki, alkohol i nikotyna
    • Stres
    • Brak snu
  • Jak się pozbyć podkrążonych oczu:

    Proste, domowe sposoby mogą pomóc w redukcji nasilonych objawów podkrążonych oczu. Jednym z nich jest szmatka zanurzona w zimnej wodzie. Umieść ją pod oczami na 5-10 minut, aby zimno obkurczyło naczynia krwionośne, rozjaśniając cienie pod oczami. Podobnie jak w przypadku opuchniętych oczu, warto skorzystać z maseczek lub okularów z żelem (dostępnych w aptekach i drogeriach). Podobny efekt zapewniają torebki z czarną lub zieloną herbatą. Aby wykonać kompres z herbaty, wystarczy zaparzyć dwie torebki w gorącej wodzie, odstawić do wystygnięcia, delikatnie wycisnąć i umieścić w okolicy oczu. Kofeina z herbaty obkurczy naczynia krwionośne, dzięki czemu skóra wyda się jaśniejsza. Uwaga: U niektórych osób występuje reakcja alergiczna na smakową czarną herbatę. W przypadku objawów alergii należy niezwłocznie zdjąć torebki z herbatą z powiek. Delikatny masaż okolicy oczu poprawia krążenie, dzięki czemu łagodzi cienie pod oczami.

    Szybkim i łatwym sposobem na podkrążone oczy jest - korektor kosmetyczny! Warto wybrać produkt, który nie tylko nie wysuszy skóry, ale dodatkowo ją nawilży. W przypadku skóry wrażliwej lub alergicznej należy sięgnąć po korektor bezzapachowy. Wskazówka: Wybierz odcień o ton jaśniejszy od koloru skóry lub podkładu.

  • Profilaktyka podkrążonych oczu:

    W zależności od przyczyny, istnieje kilka sposobów zapobiegania cieniom pod oczami. Jeśli źródłem podkrążonych oczu jest zła dieta, warto w ramach profilaktyki sięgnąć po zdrowszą żywność. Gdy przyczyną jest brak snu, stres albo narkotyki/alkohol/nikotyna, należy zastanowić się nad bardziej wyważonym stylem życia. Kolejną przyczyną podkrążonych oczu może być odwodnienie. Skuteczną metodą profilaktyczną jest zatem właściwe nawodnienie organizmu.

Zaczerwienione lub bolące oczy

Zaczerwienione lub bolące oczy
  • Objawy zaczerwienionych lub bolących oczu:

    Jedno lub oboje oczu mogą być lekko lub bardzo tkliwe. Pacjenci często skarżą się na jednoczesne swędzenie, pieczenie i łzawienie oczu.

  • Przyczyny zaczerwienionych lub bolących oczu:

    Zaczerwienienie jest efektem rozszerzonych naczyń krwionośnych i zwiększonego krążenia krwi w spojówce lub twardówce. Te naczynia krwionośne są wyraźnie widoczne na tle białej twardówki, a ponieważ jest ich dużo, oko nagle wydaje się czerwone. W medycynie zjawisko to określa się jako zwiększoną widoczność naczyń krwionośnych. Bolące oczy mogą mieć następujące przyczyny:

    • Zapalenie brzegów powieki, np. z powodu alergii
    • Wysokie ciśnienie śródgałkowe
    • Suche oczy, np. przez przesuszone powietrze
    • Brak snu
    • Przemęczenie oczu, np. spowodowane przesiadywaniem przed monitorem i/lub rzadkim mruganiem.
    • Pęknięte naczynie krwionośne, np. z powodu zanieczyszczenia lub urazu oka
    • Niekorygowana albo niewłaściwie korygowana wada wzroku
    • Zbyt długie noszenie soczewek kontaktowych
    • Zapalenie wirusowe, np. wirusem opryszczki
    • Kosmetyki do makijażu, w tym tusz do rzęs (może sklejać brzegi powiek)
    • Zapalenie spojówek  
  • Jak się pozbyć zaczerwienionych lub bolących oczu:

    W zależności od przyczyny stosuje się różne metody leczenia: Oko jest bardzo wrażliwym narządem. W razie wątpliwości należy skonsultować się lekarzem zamiast podejmowania samodzielnych prób leczenia. Gdy oczy ulegną przesuszenia (a w konsekwencji staną się zaczerwienione i obolałe), warto sięgnąć po sztuczne łzy, które zapewnią właściwe nawilżenie. Jeśli przyczyną jest alergia, leki antyhistaminowe lub krople/żel na bazie kortyzonu zapewnia szybką ulgę. W razie zakażeń bakteryjnych lekarze zazwyczaj przepisują antybiotyki. Jeśli powodem zaczerwienionych lub bolących oczu jest nieskorygowana lub niewłaściwie korygowana wada wzroku, okulista może zbadać wzrok i zalecić właściwe okulary. Rada dla użytkowników soczewek kontaktowych: jeśli soczewki często powodują zaczerwienienie i bolesność oczu, warto skrócić czas noszenia soczewek albo zmienić markę soczewek/płynu.

  • Profilaktyka zaczerwienionych lub bolących oczu:

    Ponieważ wiele czynników może powodować zaczerwienienie i bolesność oczu, istnieje wiele metod zapobiegania. Unikaj typowych przyczyn, takich jak suche powietrze, przeciągi, chlorowana woda, dym papierosowy oraz kurz. Czynniki te mogą prowadzić do zapalenia spojówek, które objawia się zaczerwienieniem i bolesnością oczu. Kobiety stosujące makijaż na co dzień powinny regularnie oczyszczać gruczoły łojowe na powiekach. W tym celu wystarczy nałożyć na powieki ciepłą, wilgotną szmatkę na dziesięć minut. Następnie delikatnie wymasować powieki za pomocą bawełnianego płatka kosmetycznego. Jeśli gruczoły na powiekach wydzielają płyn, należy go usunąć zwilżonym patyczkiem do uszu. Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, koniecznie zapoznaj się ze sposobem pielęgnacji i nie noś ich dłużej niż zaleca producent. Jeśli przyczyną zaczerwienienia i bolesności oczu jest długa praca przed komputerem, rób regularne przerwy (np. wyjrzyj przed okno albo przez chwilę regularnie mrugaj). Specjalistyczne okulary do pracy przed komputerem mogą zwiększyć komfort widzenia.

Piekące oczy

Piekące oczy
  • Objawy piekących oczu:

    Oczy swędzą, pieką, są podrażnione, a czasem obolałe. Piekącym oczom zazwyczaj towarzyszy zaczerwienienie i bolesność, wrażenie ciała obcego w oku, swędzenie powiek, światłowstręt i wzmożone łzawienie.

  • Przyczyny piekących oczu:

    Zespół suchego oka często prowadzi do pieczenia oczu. Gdy film łzowy nie jest w stanie nawilżyć spojówki i rogówki, pojawia się podrażnienie i pieczenie oczu. Może to wskazywać na niską jakość cieczy łzowej lub jest niedobór. Piekące oczy mogą mieć następujące przyczyny:

    • Alergie
    • Nadwyrężanie oczu, np. wielogodzinna praca przed komputerem
    • Przyjmowanie niektórych leków
    • Nieskorygowana albo niewłaściwie skorygowana wada wzroku
    • Zapalenie spojówek lub infekcja rogówki
    • Dolegliwości spowodowane chorobami tarczycy, cukrzyca, reumatyzm
  • Jak się pozbyć piekących oczu:

    W zależności od przyczyny, istnieje wiele sposobów walki z pieczeniem oczu. Szybką ulgę przy pieczeniu oczu zapewniają specjalne krople. Stabilizują film łzowy i koją spojówkę. Jeśli przyczyną jest alergia, leki antyhistaminowe lub krople/żel na bazie kortyzonu zapewnia szybką ulgę. W razie zakażeń bakteryjnych lekarze zazwyczaj przepisują antybiotyki. Jeśli powodem pieczenia oczu jest nieskorygowana lub niewłaściwie korygowana wada wzroku, okulista może zbadać wzrok i zalecić właściwe okulary. Rada dla użytkowników soczewek kontaktowych: Jeśli soczewki często powodują pieczenie oczu, warto skrócić czas noszenia soczewek albo zmienić markę soczewek/płynu.

  • Profilaktyka piekących oczu:

    Unikaj typowych przyczyn, takich jak suche powietrze, przeciągi, chlorowana woda, dym papierosowy oraz kurz. Czynniki te mogą prowadzić do zapalenia spojówek, które objawia się pieczeniem oczu. Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, koniecznie zapoznaj się ze sposobem pielęgnacji i nie noś ich dłużej niż zaleca producent. Jeśli przyczyną pieczenia oczu jest długa praca przed komputerem, należy robić regularne przerwy. Przykładowo podczas przerwy można spojrzeć w dal oraz nawilżyć i odprężyć oczy poprzez mruganie. Specjalistyczne okulary do pracy przed komputerem mogą zwiększyć komfort widzenia.


Udostępnij ten artykuł

  • 1

    Uwaga: Nawet jeśli większość tych objawów wydaje się niegroźna, mogą one wskazywać na poważną chorobę. W razie wątpliwości lub zaostrzenia objawów należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Ma to szczególne znaczenie, jeśli samodzielne określenie przyczyny objawów jest niemożliwe. Lekarz lub okulista jest w stanie postawić trafną diagnozę na podstawie historii medycznej pacjenta.