Zdrowie + Profilaktyka

Pierwsza pomoc w przypadku słonecznych oparzeń oczu

Jak rozpoznać słoneczne oparzenie oczu i jak z nim postępować

16 kwietnia 2022
  • Pierwsza pomoc w przypadku słonecznych oparzeń oczu

Czy wiesz, że możliwe jest oparzenie oczu promieniami słonecznymi? To nieprzyjemne zjawisko wywołane silnym promieniowaniem UV nazywane jest często „ślepotą śnieżną”. LEPSZY WZROK wyjaśnia: Po czym rozpoznać słoneczne oparzenie oczu? Czy oparzenie słoneczne i promieniowanie UV mogą uszkodzić oko? I jak należy postępować, gdy dojdzie do oparzenia?

Porady udziela: dr Albert J. Augustin, dyrektor kliniki optycznej w Karlsruhe

Gdy jesteśmy na plaży lub na stoku narciarskim i świeci słońce, zazwyczaj jesteśmy w szampańskim nastroju. Niestety pewne zagrożenia mogą położyć się cieniem na udanym wypoczynku. Jednym z nich są oparzenia słoneczne oczu. W takich przypadkach ważne jest szybkie działanie, ponieważ oparzenia oczu mogą mieć bezpośrednie konsekwencje dla wzroku. Ale jak należy leczyć oparzenie słoneczne oczu?

Pierwsza pomoc w przypadku słonecznych oparzeń oczu
Pierwsza pomoc w przypadku słonecznych oparzeń oczu

Po czym rozpoznać oparzenie słoneczne oczu

Oczy mogą zostać podrażnione przez wiele czynników, zatem ważna jest umiejętność zidentyfikowania oparzenia słonecznego oczu. Oparzenie może wystąpić w jednym oku lub w obojgu. Typowe objawy oparzenia oczu (tak zwanej „ślepoty śnieżnej - keratitis solaris lub keratitis photoelectrica) to: obolałe/łzawiące/swędzące/zaczerwienione oczy, nieostre widzenie oraz nadwrażliwość na światło.

Po czym rozpoznać oparzenie słoneczne oczu

W poważniejszych przypadkach zewnętrzna warstwa rogówki ulega zniszczeniu, przez co nie chroni leżących poniżej zakończeń nerwowych. Pacjenci często skarżą się na wrażenie ciała obcego (np. piasku) w oku. Mruganie jest nieprzyjemne, a czasem bardzo bolesne. Na szczęście oparzenie słoneczne oczu jest zazwyczaj niegroźne. Z drugiej strony, jeśli występuje często, może doprowadzić nawet do nowotworu, degeneracji plamki żółtej  lub przewlekłej suchości oka. Określenie „ślepota śnieżna” to powszechnie używana nazwa oparzeń słonecznych oka, ponieważ często dotyka ludzi wędrujących w górach (śnieg odbija nawet 88% promieni UV, potęgując ich siłę). Podobnie jest na plaży - woda odbija 10–20% promieni UV.Należy pamiętać, że wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza wzrasta siła promieniowania UV. Co każde 100 metrów intensywność promieni UV staje się większa nawet o 12%.2 Na śniegu promieniowanie jest nawet 16 razy silniejsze! Zatem nie tylko na plaży należy chronić oczy. Dotyczy to wszystkich osób, które podczas jazdy na nartach, wędrówek lub prac takich jak spawanie są narażeni na szkodliwe promieniowanie UV.

Pierwsza pomoc w przypadku słonecznych oparzeń oczu

Podobnie jak w przypadku oparzeń skóry, objawy oparzenia oczu dają o sobie znać z opóźnieniem, zazwyczaj po 3–12 godzinach. Niezwłocznie po rozpoznaniu u siebie poparzenia oczu należy podjąć właściwe kroki, aby złagodzić objawy i zapobiec dalszych uszkodzeniom.

1. Umów się na wizytę
Choć słoneczne poparzenie oczu może być bardzo bolesne, zazwyczaj mija po kilku dniach, kiedy to górna warstwa rogówki się zregeneruje. Oko jest bardzo delikatnym narządem, więc warto odwiedzić okulistę, aby ocenił objawy. W skrajnych przypadkach oparzenia mogą prowadzić do ślepoty! Lekarz przepisze środki przeciwbólowe i wkropli do oka środek dezynfekujący albo antybiotyk, aby zapobiec infekcji. Żel z witaminą A może pomóc w regeneracji uszkodzonych tkanek.

2. Zostań w domu i schłodź okolicę oczu
Aby uniknąć trwałych uszkodzeń rogówki, należy natychmiast zacząć unikać bezpośredniego słońca i szybko schłodzić oczy, np. za pomocą szmatki zwilżonej zimną wodą albo maską lub okularami z żelem chłodzącym, które szybko zredukują ból. Można je kupić w aptece albo drogerii.

3. Nie pocieraj, nie drap!
Nawet jeśli występuje swędzenie oczu, nie należy ich pocierać, aby nie zwiększać zaczerwienienia.

4. Zamień soczewki kontaktowe na okulary
Należy natychmiast zdjąć soczewki kontaktowe, aby zabiec dalszym podrażnieniom. Warto przebywać w zaciemnionym pokoju aż do ustąpienia objawów.

5. Szybka ulga z apteki
Jeśli ból się nasila, a szybka wizyta u lekarza nie jest możliwa, warto zażyć ibuprofen albo paracetamol.

6. Lepiej zapobiegać niż leczyć
Najlepszym leczeniem jest oczywiście profilaktyka - czyli unikanie cierpienia! Dobre okulary słoneczne, gogle narciarskie albo okulary robocze do pracy z filtrem UV do 400 nm3 są w stanie ochronić oczy przed szkodliwymi promieniami UV. Dobre okulary słoneczne, które są w stanie ochronić oczy przed oparzeniem, powinny mieć co najmniej 3. klasę ochrony, natomiast na śniegu należy stosować okulary klasy 4. Klasę ochrony można zazwyczaj znaleźć na jednym z nauszników. Należy także pamiętać, że okulary słoneczne powinny blokować promienie UV padające z góry i od boku. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, kiedy należy chronić oczy przed światłem ultrafioletowym. Na rynku dostępne są przejrzyste soczewki okularowe, które także zapewniają pełną ochronę UV.

NOWOŚĆ: Pełna ochrona UV we wszystkich przejrzystych soczewkach ZEISS


Udostępnij ten artykuł

  • 1

    Sliney DH. Physical factors in cataractogenesis: ambient ultraviolet radiation and temperature. Invest Ophthalmol Vis Sci. 1986 maj;27(5):781-90.

  • 2

    http://www.who.int/uv/uv_and_health/en/

  • 3

    Różne organizacje zdrowia oraz badania wskazują na to, że pełną ochronę UV mogą zagwarantować tylko filtry do 400 nm. Wśród nich można wymienić Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz Międzynarodową Komisję ds. Ochrony Przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP); Health Physics. (2004): 87(2) 171-186, Amerykańska °Konferencja Rządowych Higienistów Przemysłowych (ACGIH), norma ISO 21348 (definicja kategorii promieniowania słonecznego), australijska norma Sunlens Standard AS/NZS 1067:2003