Optyka Okularowa
Dla optyków i okulistów
wstecz
Optyka Okularowa
zalecane wyszukiwania
popularne wyszukiwania
Życie zawodowe

Okulary do komputera: Chroń swoje oczy podczas pracy

Jak radzić sobie z syndromem widzenia komputerowego
16 października 2017

Większą część dnia pracy spędzamy przy komputerze. Podczas pandemii COVID-19 wraz z rozmowami wideo, spotkaniami online i webinarami, czas spędzany przed ekranami jeszcze bardziej wydłużył się. Ma to negatywny wpływ na nasze mięśnie, oczy, a ostatecznie również na produktywność. LEPSZE WIDZENIE zapewnia wskazówki i informacje na temat okularów przeznaczonych do pracy przy komputerze, a także środków zapobiegających syndromowi widzenia komputerowego (CSV).

  • Okulary do komputera: Chroń swoje oczy podczas pracy

Syndrom widzenia komputerowego lub cyfrowe zmęczenie oczu

Mianem „syndromu widzenia komputerowego” (CSV) określa się problemy wynikające z długotrwałego korzystania z komputera, tabletu, czytnika e-booków i smartfonu. Termin ten odnosi się także do cyfrowego zmęczenia oczu (DES), ponieważ objawy nie dotyczą wyłącznie spędzania czasu przy komputerze.

Korzystanie z wszelkich urządzeń cyfrowych, stawia ono przed oczami niebywałe wyzwania, inne niż pozostałe czynności wymagające użycia wzroku. Należy albo skupić się na ekranie przez dłuższy czas, albo patrzeć naprzemiennie na urządzenia, takie jak tablet czy telefon i na otoczenie. To może obciążać oczy, utrudniając im akomodację (zmianę ostrości pomiędzy różnymi odległościami). Ze względu na to osoby intensywnie korzystające z urządzeń cyfrowych, często doświadczają problemów związanych ze wzrokiem i postawą.

Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Optometrycznego (American Optometric Association), najczęstszymi objawami DES są: zmęczenie oczu, bóle głowy, niewyraźne widzenie, suchość lub pieczenie oczu, a także bóle szyi i ramion.1 Oczywiście, jeśli dana osoba jest w wieku powyżej 40 lat, problemy z akomodacją mogą być również wynikiem stopniowej utraty zdolności do skupiania się na pobliskich obiektach, która pojawia się wraz ze wiekiem (prezbiopia). Częste spędzanie czasu przed ekranami może powodować jeszcze większy dyskomfort.

Uzyskaj najlepszą konfigurację stanowiska pracy

Wraz z rosnącą liczbą osób pracujących w domu, posiadanie odpowiedniego, dedykowanego miejsca pracy zdobyło na znaczeniu. Ergonomiczna pozycja siedząca przy monitorze oraz odpowiednie dobranie okularów może poprawić komfort i widzenie przy stanowisku komputerowym.
Uzyskaj najlepszą konfigurację stanowiska pracy

Krzesło i biurko

Nowe krzesło lub dostosowanie ustawienia obecnego miejsca siedzącego często sprawia, że praca jest mniej męcząca. Należy upewnić się, że krzesło podtrzymuje naturalną krzywiznę dolnej części pleców, dzięki czemu ich górny odcinek może być utrzymany w pozycji wyprostowanej.

Zgodnie z zasadą opartą na praktyce, pomiędzy górną częścią ud a dolną częścią biurka powinna zmieścić się pięść. W przypadku braku przestrzeni pomiędzy nogami i biurkiem można założyć, że biurko jest zbyt nisko i należy je trochę podnieść, stawiając je na klockach lub książkach lub wyregulować wysokość krzesła. Jeżeli pomiędzy nogami i biurkiem jest zbyt duża przestrzeń, należy trochę podnieść wysokość krzesła.

Należy się upewnić, że stopy są oparte płasko na podłożu, a nogi są ułożone pod kątem 90º względem ciała. Jeśli dana osoba jest niska może użyć podnóżka, aby sprawdzić czy to poprawi jej pozycję siedzącą.

Ekran i klawiatura

Ekran powinien mieć możliwie najwyższą częstotliwość odświeżania i stabilność obrazu. Należy ustawić monitor w taki sposób, aby obraz był ostry i kontrastowy. Rozmiar czcionki należy dostosować tak, aby można było wygodnie i bez problemu odczytać tekst.

Górna część ekranu powinna znajdować się nieco poniżej poziomu oczu i w odległości ok. 50 cm od nich. Sprawdzić odległość – ekran powinien być oddalony mniej więcej na długość ramion.

W przypadku laptopów ustawienie odpowiedniej odległości i wysokości może być trochę trudniejsze. Komfort może zwiększyć dodanie zewnętrznych elementów, które można podłączyć do laptopa, takich jak mysz, klawiatura i monitor. Istnieją również różne ergonomiczne stojaki na laptopa, których wysokość można ustawić tak, aby czytanie i pisanie było wygodne. Wiele z nich jest składanych, dzięki czemu można zabierać je wszędzie ze sobą.

Ustawienie klawiatury – użytkownik powinien mieć możliwość oparcia przedramion lub łokci na podłokietnikach krzesła podczas pisania, nie garbiąc przy tym ramion. To samo dotyczy touchpada i myszy.

Przepisanie okularów

W przypadku ciągłego doświadczania objawów DES, należy poddać się badaniu wzroku lub zmienić aktualnie przepisane okulary. Możliwe, że występuje po prostu niewyrównana wada refrakcji, a odpowiednie soczewki mogą ją skorygować i poprawić postrzegane zmęczenie oczu.

Może się okazać, że nowa para okularów może faktycznie poprawić sposób pracy, ponieważ badania wykazują, że nieskorygowane wady refrakcji faktycznie mają wpływ na wydajność ekonomiczną.2

Okulary do pracy przy komputerze

Jeżeli okulary noszone na stałe lub okulary do czytania nie wpływają na zmniejszenie zmęczenia oczu, może warto byłoby rozważyć okulary do komputera.
Okulary do obsługi komputera mogą wyjść naprzeciw oczekiwaniom poprawy komfortu widzenia

Okulary do obsługi komputera mogą wyjść naprzeciw oczekiwaniom poprawy komfortu widzenia

Po co używać specjalnych okularów do komputera?

Soczewki jednoogniskowe lub progresywne z reguły nie są optymalne do pracy w biurze. Okulary do czytania umożliwiają optymalne widzenie, ale nie ze względu na zbyt duże zbliżenie nie nadają się do pracy przy komputerze. Soczewki progresywne wymagają patrzenia przez dolną część soczewki, a tym samym użytkownik musi nienaturalnie przechylać głowę w górę, aby widzieć ekran. Jeśli użytkownik nosi tego typu soczewki do pracy biurowej, istnieje duże prawdopodobieństwo, że siedzi w nienaturalnej pozycji, co prowadzi do bólu głowy i napięcia mięśni.

Podczas codziennej pracy przy biurku, oczy potrzebują wsparcia w strefie pośredniej. Jest to odległość, w której mniej więcej znajduje się monitor. Ta odległość jest trochę większa niż w przypadku widzenia z bliska (książka lub przeglądanie telefonu), ale mniejsza niż w przypadku widzenia na odległość (patrzenie na element znajdujący się w oddali lub prowadzenie samochodu). Jeżeli przez dłuższy czas patrzymy na taką odległość, nasze oczy mają tendencję do zbiegania się, co jest całkiem męczące dla mięśni gałek ocznych.

Okulary do komputera są zoptymalizowane pod kątem pośredniej strefy widzenia. Ponadto indywidualnie dobrane okulary do komputera mogą korygować dodatkowe wady refrakcji, takie jak prezbiopia czy astygmatyzm.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie okularów do komputera?

  • Jak można zobaczyć tutaj, wyróżnia się kilka typów okularów do komputera. Ważne jest, aby omówić ze optykiem cel użytkowania okularów, aby zostały one prawidłowo dopasowane do użytkownika.

  • Im większa dokładność na tym etapie, tym szybciej użytkownik przywyknie do nowych soczewek. Użytkownik powinien mieć pewność, że konsultacje przeprowadził renomowany optyk, który przepisuje soczewki od zaufanego dostawcy.

  • Powłoki antyodblaskowe lub powłoki antyrefleksyjne ( AR) są nakładane na soczewki w celu wyeliminowania irytujących odbić z przodu i z tyłu. Problemy w zakresie widzenia, takie jak odblaski lub refleksy, mogą zmniejszyć komfort widzenia użytkownika i przyczynić się do wystąpienia objawów DES. Należy omówić z optykiem kwestię opcje okularów z antyrefleksem do pracy przy komputerze.

  • Niektóre okulary z filtrem światła niebieskiego wytwarzają widoczne niebiesko-fioletowe odbicie. Jest to widoczne zwłaszcza podczas rozmów wideo. Czasami ma to miejsce również w przypadku powłok z filtrem światła niebieskiego nakładanymi na soczewki. Jeśli wygląd jest bardzo ważny dla użytkownika, powinien on poszukać raczej soczewek z technologią niebieskiego światła w materiale, takich jak soczewki ZEISS BlueGuard. Posiadają one już wbudowaną ochronę przed światłem niebieskim, co minimalizuje widoczność odbić.

Różne rodzaje soczewek biurowych

Dostępne są różne soczewki do okularów do komputera do wyboru, w zależności od zastosowań w pracy.

Ogółem, są trzy rodzaje konfiguracji biura:

  1. Stanowisko pracy przy komputerze w pomieszczeniu oraz kontakt z innymi pracownikami.
  2. Stanowisko pracy w pomieszczeniu, gdzie dany pracownik czyta dużo materiałów drukowanych i ogląda szkice (np. architekci).
  3. Stanowisko pracy w pomieszczeniu z kontaktem z innymi pracownikami i klientami, a także z pracą przy komputerze.

Zależnie od indywidualnych potrzeb użytkownika, optyk dobierze odpowiednio receptę obejmującą jeden z następujących rodzajów soczewek:

Priorytet bliży
Ta konstrukcja zapewnia naturalne widzenie z bliska na odległość do dwóch metrów. Idealnie nadaje się do intensywnej pracy przy komputerze oraz do czytania.

Pomieszczenie
Widzenie na odległość ok. czterech metrów z zapewnieniem komfortu widzenia podczas czytania z bliska oraz rozglądania się po pomieszczeniu. Jest to idealne rozwiązanie do pracy przy komputerze a także podczas kontaktu z klientami – użytkownik nie musi zdejmować okularów wstając od biurka i chodząc po pomieszczeniu.

Książka
Soczewki te pozwalają na widzenie maksymalnie na odległość jednego metra, ale w porównaniu ze standardowymi okularami do czytania, zapewniają znacznie większe pole widzenia oraz komfort czytania.

Individual
Te soczewki do pracy przy komputerze są całkowicie spersonalizowane odnośnie do użytkownika. Odległość widzenia jest dostosowana z dokładnością do jednego centymetra, a dane dotyczące ramki, kształtu twarzy oraz bliskiej odległości roboczej są uwzględniane w projekcie.

Okulary światło z niebieskim filtrem

Niemal wszystkie współczesne urządzenia emitują niebieskie światło co może wzmocnić objawy cyfrowego zmęczenia wzroku.
Niemal wszystkie współczesne urządzenia emitują niebieskie światło co może wzmocnić objawy cyfrowego zmęczenia wzroku.

Czym jest światło niebieskie?

Światło widzialne to ta część widma fal elektromagnetycznych, która jest widoczna dla ludzkiego oka. Część widzialnego światła mieści się w paśmie niebiesko-fioletowym i jest określana jako światło widzialne o wysokiej energii (HEV). Słońce jest najjaśniejszym źródłem światła niebieskiego. Część spektrum światła niebieskiego jest dobra dla nas w ciągu dnia, ponieważ zwiększa koncentrację, poprawia nastrój i wydłuża czas reakcji.

Nowoczesne urządzenia cyfrowe, takie jak smartfony, telewizory, monitory komputerów, czytniki e-booków i tablety emitują światło niebieskie. Nawet żarówki energooszczędne LED emitują światło niebieskie.

Dlaczego może to powodować zmęczenie oczu i dyskomfort?

Nocą nadmierne narażenie na światło niebieskie może wpływać na rytm okołodobowy organizmu, prowadząc do bezsennności i zmęczenia.

Ludzkie oko nie może blokować niebieskiego światła. W rzeczywistości, całe widzialne niebieskie światło przenika przez soczewkę i rogówkę do siatkówki. Spędzając dużo czasu pracy na korzystaniu z urządzeń cyfrowych, użytkownik może doświadczyć zmęczenia oczu i rozmazanego widzenia. Zbyt duża ekspozycja na światło niebieskie w nocy może również utrudniać zasypianie i zaostrzać objawy bezsenności.

Czy należy kupić okulary, które blokują niebieskie światło?

Należy zauważyć, że nie wszystkie okulary do komputera posiadają funkcję filtrowania światła niebieskiego. Okulary do pracy przy komputerze są po prostu zaprojektowane tak, aby poprawić komfort widzenia w strefie pośredniej, ale niekoniecznie posiadają właściwości chroniące przed światłem niebieskim.

Jednak, istnieje możliwość wykonania soczewek do pracy przy komputerze i wszelkich soczewek okularowych z specjalnym filtrem światła niebieskiego. Takie powłoki nakłada się na soczewki. Zawierają one niebieski filtr, który redukuje światło niebieskie. Takie rozwiązanie poprawi komfort widzenia użytkownika bez utraty korzystnych efektów.

Czy można nosić okulary z filtrem światła niebieskiego, nawet jeśli na co dzień nie nosi się okularów?

Nawet w przypadku niestwierdzenia wady refrakcji, użytkownik może nosić okulary z filtrem światła niebieskiego. Optyk doradzi użytkownikowi, z jakich opcji może on skorzystać.

Wskazówki dotyczące odprężenia oczu i pleców

  • Pamiętaj o przerwach
    W miarę możliwości należy wstawać zza biurka i przejść się na krótki spacer. Wystarczy pójść po szklankę wody lub zaparzyć filiżankę kawy lub herbaty, aby dać odpocząć oczom. Tym samym ciało nie pozostanie zbyt długo w tej samej pozycji.
  • Daj oczom odpocząć
    Tutaj zastosowanie ma zasada 20-20-20. Co 20 minut należy patrzeć przez 20 sekund na odległość min. 20 metrów. Dzięki temu oczy będą mniej zmęczone niż przy ciągłym skupianiu się na strefie pośredniej.
  • Często mrugaj
    Pracując na urządzeniach cyfrowych, często zapominamy mrugać. Należy mrugać dokładnie i mocno, zawsze, gdy użytkownik sobie o tym przypomni. Podczas przerw również należy świadomie starać się mrugać. Zredukuje to objawy suchych oczu i pomoże je nawilżyć.
  • Zachowaj ostrożność podczas ustawiania miejsca pracy
    Należy pamiętać o tych zasadach podczas ustawiania swojego miejsca pracy.
  • Dbaj o aktywność fizyczną – ćwicz i rozciągaj się
    Warto ćwiczyć lub spacerować co najmniej trzy razy w tygodniu i rozciągać obolałe i zmęczone mięśnie w ciągu dnia. Zwłaszcza po długim dniu pracy warto zadbać o dodatkową 10-minutową sesję rozciągania.

W przypadku zwiększonego obciążenia, suchości i niewyraźnego widzenia podczas korzystania z urządzeń emitujących niebieskie światło, należy porozmawiać z optykiem.

Udostępnij ten artykuł
  • 1

    Amerykańkie Stowarzyszenie Optometryczne Syndrom widzenia komputerowego. 2017. https://www.aoa.org/patients-and-public/caring-for-your-vision/protecting-your-vision/computer-vision-syndrome?sso=y (accessed 21 September 2020).
  • 2

    Smith, T S T et al. “Potential lost productivity resulting from the global burden of uncorrected refractive error.” Bulletin of the World Health Organization vol. 87,6 (2009): 431-7. doi:10.2471/blt.08.055673